Τυφεκιοφόρος του εχθρού

H σύντομη λογοτεχνική πορεία του Μάριου Χάκκα, επηρεασμένη βαθιά από την αναμέτρηση με τη θανατηφόρα ασθένειά του, είναι μια πορεία που περιγράφει, με ρεαλισμό και σαρκασμό, το μετεμφυλιακό κράτος και τις απαρχές της Μεταπολίτευσης. Στις σελίδες του Τυφεκιοφόρου του εχθρού παρακολουθούμε τον κοινωνικό τύπο του αριστερού πολίτη (“γ κατηγορίας “). Παράλληλα, ο Χάκκας μάς ξεναγεί στη μεταπολεμική Αθήνα: στην πόλη της “αντιπαροχής” και της αρχιτεκτονικής μετάλλαξης, της ευδαιμονίας, του καταναλωτισμού και της εύκολης κοινωνικής ανόδου. Στα διηγήματα του Χάκκα αποτυπώνεται ο κόσμος του βασανιστικού εγκλεισμού, η τιμωρητική εθνικοφροσύνη, η διαρκής επιτήρηση των στιγματισμένων φαντάρων και των “φακελωμένων” πολιτών, το βίωμα της ήττας της Αριστεράς, αλλά και οι πρώιμες αμφισβητήσεις των κομματικών μηχανισμών και της δογματικής καθοδήγησης. Από την άλλη μεριά, η αφήγηση φέρνει στο προσκήνιο την καθημερινή φθαρτότητα των συναισθημάτων, το αίσθημα της αστικής αλλοτρίωσης, την εμπορευματοποίηση των σχέσεων, τη λαϊκότητα της αλληλεγγύης, αλλά και τον καθησυχαστικό λαϊκισμό των παθών και των συγκινήσεων. Συνδυάζοντας τη διεισδυτική ματιά της κοινωνικής κριτικής με τις μοντερνιστικές τεχνικές του “παραλόγου”, ο Χάκκας καταγράφει τις ιδεολογίες και τις νοοτροπίες μιας κοινωνίας, που ζει με τις στοιχειωμένες μνήμες της Κατοχής και του εμφυλίου, την ώρα που αρχίζει η μετάβασή της στην εποχή του ευκαιριακού ατομικισμού και στις διαψεύσεις των συλλογικών οραμάτων.

Τα διηγήματα του Τυφεκιοφόρου μάς βοηθούν, επίσης, να κατανοήσουμε πως, αρκετά πριν τον Μπιντέ και το Κοινόβιο, ο Χάκκας είχε ήδη αρχίσει να πειραματίζεται με τη “λογοτεχνία της οργής”, που σημάδεψε καταλυτικά τα κινήματα της αμφισβήτησης, στη δεκαετία του ’60. (Από την έκδοση)